De Ethiopische Derg-staatsgreep: Een Sociaal Revolutionair Conflict in de 20e Eeuw en het Gevolg voor de Moderne Politieke Landschap

blog 2024-11-22 0Browse 0
De Ethiopische Derg-staatsgreep: Een Sociaal Revolutionair Conflict in de 20e Eeuw en het Gevolg voor de Moderne Politieke Landschap

De geschiedenis van Ethiopië is een verhaal gevormd door conflicten, veranderingen en een constante worsteling tussen traditie en moderniteit. In de 20e eeuw kwam één gebeurtenis met bijzondere kracht deze dynamiek tot uitdrukking: de Ethiopische Derg-staatsgreep van 1974. Dit sociale revolutionaire conflict leidde tot het einde van een eeuwenoude monarchie, de vestiging van een communistische dictatuur en een decennium lang bloedvergieten dat nog steeds de politieke landschap van Ethiopië vormgeeft.

Om de Derg-staatsgreep te begrijpen, moeten we eerst teruggaan naar de jaren voorafgaand aan 1974. Keizer Haile Selassie I, die sinds 1930 regeerde, had een moderniseringsproces ingezet dat hem internationale lof opleverde. Hij investeerde in onderwijs, infrastructuur en gezondheidszorg. Maar deze veranderingen kwamen niet zonder frictie.

De traditionele elite voelde zich bedreigd door de opkomst van een moderne middenklasse, terwijl de rurale bevolking het grootste deel van de voordelen van Selassie’s hervormingen niet ondervond. Tegelijkertijd groeiden sociale en economische ongelijkheid, terwijl hongersnoden en politieke repressie de situatie verder verslechterden.

In deze explosieve mix aan onvrede ontstonden verschillende revolutionaire bewegingen. De meest invloedrijke was de Derg, een groep militaire officieren die zich in 1974 tegen Selassie keerde. Hun coup d’état begon op 12 september met een bloedige demonstratie tegen de regering. Binnen enkele dagen waren ze aan de macht en werd Selassie afgezet.

De Derg beloofde een nieuw Ethiopië: rechtvaardig, gelijkwaardig en vrij van corruptie. Maar in plaats van een democratische overgang kwam er een militaire dictatuur onder leiding van generaal Mengistu Haile Mariam.

De Derg introduceerde radicalistische socialistische hervormingen, waaronder de nationalisering van landbouwgrond en industrieën. Deze maatregelen ontwrichtten de Ethiopische economie en leidden tot massale hongersnoden. De Derg onderdrukte elke vorm van tegenstand met geweld, wat leidde tot schendingen van mensenrechten op grote schaal.

De Rode Terreur, zoals deze periode bekend kwam te staan, kostte honderdduizenden Ethiopiërs het leven. De Derg verloor geleidelijk aan steun in binnen- en buitenland.

De Sovjet-Unie, die de Derg initieel had gesteund, trok zich terug na jaren van economische malaise en politieke instabiliteit in Ethiopië. In 1991 viel het regime ten val na een opstand geleid door de Eritrese Bevrijdingsfront (ELF) en het Ethiopische Volksrevolutionaire Democratische Front (EPRDF).

Gevolgen van de Derg-staatsgreep:

De Derg-staatsgreep had diepgaande gevolgen voor Ethiopië:

  • Politieke instabiliteit: De coup d’état en het daarop volgende regime veroorzaakten decennia van politieke chaos, oorlogen en burgeroorlogen.

  • Economische achteruitgang: De socialistische hervormingen deden meer kwaad dan goed. Ze leidden tot een ineenstorting van de landbouwproductie en de industrie.

  • Menselijke rechten schendingen: De Rode Terreur was een donkere periode in de Ethiopische geschiedenis, gekenmerkt door willekeurige arrestaties, martelingen en executies.

  • Territoriale veranderingen: Eritrea verkreeg zijn onafhankelijkheid in 1993 na een langdurige strijd tegen de Derg-regering.

Het huidige Ethiopië:

Tegenwoordig staat Ethiopië voor nieuwe uitdagingen: armoedebestrijding, democratisering en nationaal herstel. De geschiedenis van de Derg dient als een waarschuwing dat politieke extremisme en onderdrukking geen duurzame oplossingen zijn voor complexe sociale problemen.

Een tabel samenvattend belangrijke gebeurtenissen tijdens de Derg-periode:

Jaar Gebeurtenis
1974 De Derg grijpt de macht in een coup d’état
1975 Keizer Haile Selassie I wordt vermoord
1976-1987 De Rode Terreur: massa-executieën en mensenrechtenschendingen
1983-1985 Ernstige hongersnood in Ethiopië
1991 De Derg valt, na een opstand geleid door het EPRDF

De Derg-staatsgreep blijft een belangrijk onderwerp voor historici en politieke analisten. Het is een voorbeeld van hoe revolutionaire bewegingen, zelfs met goede bedoelingen, kunnen uitmonden in tirannie en geweld. De lessen die Ethiopië heeft geleerd uit deze periode zijn van belang voor alle landen die worstelen met sociale ongelijkheid, economische problemen en politieke instabiliteit.

TAGS